Circulaire koploper ARN zet vervolgstap in ketensamenwerking

Het ARN-symposium Design for Recycling bracht partners uit de luierrecyclingsketen samen. Een keten waarin gemeentes, gebruikers, inzamelaars, recyclers en verwerkers al nauw samen werken. Een schakel die nog niet structureel aangehaakt is, zijn de producten. ARN heeft het initiatief genomen ook hen in deze, succesvolle, circulaire ketensamenwerking te betrekken. Tijdens het symposium Design for Recycling, op 18 mei 2022, zetten zij een vervolgstap. Bezoekers werden door ARN met lezingen door experts, ondernemers en wetenschappers en door discussie, uitgedaagd mee te denken welke verdere verduurzaming in het luierrecyclingproces mogelijk is.

Nieuwe keten
Met een innovatieve toepassing van techniek is Afvalenergiecentrale ARN B.V. uit Weurt sinds 2021 in staat luiers en incontinentiemateriaal te recyclen. Deze afvalstroom, die tot wel 10% van het huishoudelijk afval vormt, kon tot voor kort slechts verbrand worden als biomassa. Met de ingebruikname van de luierrecyclingsinstallatie (LRI) is ARN in staat jaarlijks het plastic terug te winnen uit 15.000 ton luiers. Plastic dat vervolgens als grondstof kan dienen voor nieuwe producten.
Hiermee bood ARN een voorwaarde voor het tot stand komen van een circulaire grondstofketen. Een keten waarbij goede samenwerking tussen de schakels noodzakelijk is. Tussen (groot)gebruiker en verwerker, zijn inzamelaars en gemeenten essentiële schakels. 
“De LRI heeft een nieuwe set mogelijkheden geopend en ARN heeft initiatief genomen deze te benutten in de keten. Nu is het zaak om deze circulaire keten verder uit te breiden en te versterken,” aldus ARN-directeur Rutger Jan Pessers.
De afgelopen jaren werd in verschillende regio’s een uitgebreid systeem opgezet van gemeentelijke inzamellocaties, kinderdagverblijven, zorginstellingen en inzamelaars. Ook zijn de eerste gebruikers van het teruggewonnen plastic reeds aan de slag.
Pessers licht toe: “Een keten is van niemand, maar ik vind het belangrijk om hier een verantwoordelijkheid in te pakken. Daarom heeft ARN het initiatief genomen voor de LRI en daarom nemen we initiatief tot uitbreiding van de samenwerking. In samenwerking met de ketenpartners kunnen we een verdergaande reductie van het broeikaseffect in de levenscyclus van luiers en incontinentiemateriaal realiseren.”

Ketenpartners
ARN had een aansprekend aanbod lezingen voor de bezoekers. Uit de verschillende schakels van de recyclingketens deelden experts hun visie en ervaringen. Eerste spreker was Sjors Witjes, universitair hoofddocent en onderzoeker aan de Radboud Universiteit, die een wetenschappelijk inkijkje gaf in de werking van de circulaire economie en het belang van samenwerking. Harriëtte Laurijssen, strategisch adviseur duurzaamheid van RadboudUMC, bood inzicht in de stappen die de zorg zet naar verdere verduurzaming. Zij kon met de aanwezigen delen dat het Amalia Kinderziekenhuis, onderdeel van RadboudUMC, sinds deze maand ook luierafval gescheiden inzamelt voor hergebruik door ARN.
Sprekers die nog dichter betrokken zijn bij het luierrecyclingproces, waren Willem Elsinga, ontwikkelaar van de techniek van de LRI, Antoine Sonnega, eigenaar van Korrels B.V. dat het gerecycled plastic van ARN op dit moment al verwerkt tot nieuw materiaal, en Bart Jansen van Ontex. Ontex is een speler op de wereldluiermarkt en Jansen durfde grote ambities uit te spreken op het gebied van duurzaamheid. Zo zijn zij als producent constant bezig met de afweging tussen gebruiksgemak en recyclebaarheid. In nauw contact met ARN, en hun kennis over recycling, kunnen zij het ontwerp van hun luiers verder optimaliseren voor nog betere recycling: Design for Recycling.

Design for recycling
Antoine Sonnega vertelt: ‘’Het recyclaat van ARN is van hoge kwaliteit. We hebben veel onderzoek gedaan en de resultaten zijn veelbelovend. Belangrijk is dat we in de keten ervoor zorgen dat er niet te veel andere stoffen in het recyclaat belanden, zoals resten van rubbers of folies.”
Willem Elsinga vult aan: ‘’Als we het hebben over design for recycling, dan hebben we het over hoe een product ontworpen wordt zodat het makkelijker gerecycled kan worden, maar bijvoorbeeld ook hoe het ingezameld wordt. En over hoe het de consument zo makkelijk mogelijk gemaakt wordt om de afvalstroom gescheiden aan te leveren.’’
In de discussie tijdens het symposium kwam dit ook verder aan bod.  De aanwezigen zagen het als een gemeenschappelijke taak voor de gehele keten om de toepassing en het gebruik van producten gemaakt van gerecycled plastic verder te promoten. Toenemende vraag naar grondstoffen en stijgende grondstofprijzen noodzaken naar het gebruik van secundaire grondstoffen, waarbij de toepasbaarheid van het recyclaat sterk afhankelijk is van een zo schoon mogelijke afvalstroom. Producent van luiermateriaal Ontex heeft grote stappen gezet naar een zo duurzaam en verantwoord mogelijk productieproces. Bart Jansen: ‘’Het beste design for recycling zou zijn om een zo homogeen mogelijk product op de markt te zetten. Dat komt de recyclebaarheid ten goede. Echter, onze afnemers verwachten constant onderscheidende en concurrerende producten en de visies op duurzaamheid verschillen in de wereldmarkt sterk. Voor de producent draait het ook om acceptance by consumer: hoe kunnen we de consument voor het best recyclebare product laten kiezen.’’

Studentenchallenge
ARN daagde niet alleen de ketenpartners uit. Zij vroegen studenten van Radboud Universiteit, ROC Nijmegen en Hogeschool Arnhem en Nijmegen, om deze complexe luierrecyclingketen, met al zijn verschillende stakeholders en belangen, met een frisse blik te bekijken en te ontdekken waar zij nog kansen ontdekten. In een challenge werkten drie studententeams hun plannen en adviezen uit en pitchten deze.

Afscheid
Het symposium Design for Recycling werd georganiseerd ter gelegenheid van het afscheid van president-commissaris van ARN, Theo Camps. Hij concludeerde na afloop: “Veertig jaar geleden spraken we bij ARN over afvalstorten en verbranding als een schone oplossing om zo goed mogelijk van afval af te komen. Nu praten we niet meer over afval maar over grondstoffen en denken we met een hele keten na over het ontwerp van een product om hergebruik verder te optimaliseren. Dit stemt positief voor de toekomst.’’